PDA

View Full Version : Chim bồ câu trong lịch sử chiến tranh Việt Nam



Nghĩa-Q2
17-10-12, 15:20
Em xin trích bài "Những đội quân kỳ lạ trong lịch sử Việt Nam" để thấy tầm quan trọng của việc dùng chim bồ câu mà từ lâu người Việt nam đã dùng để đưa tin; và giải thích vì sao tượng Trần Nguyên Hãn ở chợ Bến Thành có cầm 1 con chim bồ câu. Và từ lâu người Việt Nam đã biết dùng chim bồ câu để thi nhưng không biết có giống hình thức như ngày nay chúng ta sử dụng không.

Đội quân bồ câu đưa tin

Trong chiến tranh, việc truyền tin tức giữ vai trò cực kỳ quan trọng, do đó từ xa xưa, các triều đình đã tổ chức hệ thống thông tin với các dạng thức khác nhau như dùng cờ hiệu, đặt trạm dịch, dùng hỏa đài… và đặc biệt là dùng chim bồ câu để đưa tin. Không rõ việc sử dụng chim bồ câu đưa tin xuất hiện ở nước ta khi nào, nhưng đến giai đoạn kháng chiến chống quân Minh xâm lược, sử sách và giai thoại dân gian có nhắc đến hai nhân vật nổi tiếng là Trần Nguyên Hãn và Nguyễn Chích. Đây là hai danh tướng của nghĩa quân Lam Sơn và sau này là khai quốc công thần của nhà Hậu Lê.

Trần Nguyên Hãn là con cháu nhà Trần, cháu ruột của Trần Nguyên Đán, dòng dõi Thượng tướng Trần Quang Khải, anh em (con cô, con cậu) với Nguyễn Trãi. Ông quê ở xã Sơn Đông (nay thuộc huyện Lập Thạnh, Vĩnh Phúc), lập nhiều công nên khi xét công lao ông được đứng hàng đầu với chức Tả tướng quốc. Trong thời gian kháng chiến, Trần Nguyên Hãn đã dùng những chú chim bồ câu mà ông nuôi dưỡng, huấn luyện để chuyển thư qua lại với chủ tướng Lê Lợi và các đầu mối quân sự khác. Có lần khi đang đóng quân trấn giữ thành Võ Ninh thì bị quân Minh kéo đến vây chặt, tình thế rất nguy khốn, Trần Nguyên Hãn đã viết thư cầu cứu rồi buộc vào chân chim. Nhờ thư do chim câu mang đến, Bình Định Vương Lê Lợi biết được tình hình liền lập tức cho quân tiếp viện đến Võ Ninh phá vỡ vòng vây giải cứu. Sau này Trần Nguyên Hãn với hình ảnh chú chim bồ câu được suy tôn là Thánh Tổ của lực lượng truyền tin nước ta.

Cùng về qui tụ dưới lá cờ nghĩa Lam Sơn còn có một vị tướng cũng có tài nuôi chim bồ câu, ông tên là Nguyễn Chích. Ông người thôn Vạn Lộc, xã Đông Ninh, phủ Đông Sơn (nay là huyện Đông Sơn, Thanh Hóa), trước khi tham gia lực lượng của Lê Lợi thì Nguyễn Chích đã dựng cờ khởi nghĩa ở núi Hoàng Sơn (nay thuộc huyện Nông Cống, Thanh Hóa) lấy thành Yên Mỗ làm căn cứ. Chính ông đã đề xuất kế hoạch vào Nghệ An, tạo nên cục diện mới cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

Bố Nguyễn Chích là người thích nuôi chim thả để dự thi nên truyền nghề này cho con, vì thế từ nhỏ ông đã có biệt tài nuôi chim bồ câu rất giỏi. Bồ câu được dạy một cách khéo léo để xem khả năng của mỗi con, người ta đặt một chậu nước giữa sân, rồi cho chim tung cánh lên trời, những con chim nào dạy khéo sẽ bay rất thẳng, đến nỗi, bay cao lên tít mây xanh mà bóng chim vẫn in trong chậu nước. Nguyễn Chích đã tập cho đàn chim của ông bay khéo như vậy và còn luyện cho chúng mang thư từ và đồ nhẹ đến nơi định sẵn và bay trở về.

Khi gia nhập cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, Nguyễn Chích cùng vợ là Nguyễn Thị Bành đã mang cả bầy bồ câu đi theo, nhiều lần, chim câu đã giúp việc truyền tin cho nghĩa quân rất nhanh chóng. Một bận, căn cứ Lam Sơn bị đánh úp trong khi phần đông quân lính được chủ tướng Lê Lợi chia ra, sai các tướng tá dẫn đi các ngả mất rồi, ở doanh trại chỉ có Lê Lợi và Nguyễn Chích cùng mấy trăm quân túc vệ. Giặc Minh ở ngoài vây rất chặt, khó có thể phá được vòng vây hay cử người đi báo tin giải cứu.

Nguyễn Xí liền thả chim câu đi đưa thư gọi được các cánh quân về cứu viện, trong đánh ra, ngoài đánh vào làm cho vòng vây của giặc tan vỡ, Bình Định Vương Lê Lợi rất khen ngợi, ban thưởng cho Nguyễn Xí và lấy thóc tẩm mật cho chim ăn để bồi dưỡng. Cho đến nay người dân ở vùng đất xứ Thanh Nghệ vẫn lưu truyền bài thơ ca ngợi “đội quân” chim bồ câu của tướng Nguyễn Chích như sau: “Bồ câu bồ các/ Nó hát cúc cù/ Cu đi Quan Du/ Cu về Bù Rộc/ Thư này hỏa tốc/ Phải đợi cu về/ Ăn gạo vua Lê/ Đậu vai ông Chích/ Cu là cu thích/ Lại hát cúc cù!”.

nguồn: vtc.vn
Theo Cảnh sát toàn cầu

phchuongdiscus
05-11-12, 14:23
Chào bạn nghia_q2. Rất cám ơn bạn về bài viết Đội quân bồ câu đưa tin rất hay này.Tuy nhiên đoạn cuối đang viết về Nguyễn Chích thì bạn viết là Nguyễn Xí. Mong bạn xem lại và điều chỉnh cho hợp lý hơn. Thân !

Nghĩa-Q2
06-11-12, 09:24
Chào bạn nghia_q2. Rất cám ơn bạn về bài viết Đội quân bồ câu đưa tin rất hay này.Tuy nhiên đoạn cuối đang viết về Nguyễn Chích thì bạn viết là Nguyễn Xí. Mong bạn xem lại và điều chỉnh cho hợp lý hơn. Thân !
Cảm ơn bạn đã quan tâm bài viết của mình đăng. Mình xin đính chính lại chút đây là bài mình đăng chứ không phải do mình tự nghĩ ra mà viết được. Nguyên văn bài viết tại ĐÂY (http://vtc.vn/2-340897/xa-hoi/nhung-doi-quan-ky-la-trong-lich-su-viet-nam.htm). Lúc đầu đăng bài mình cũng có thắc mắc giống bạn. Theo mình tìm hiểu thì năm 1418 thì Bình Định vương Lê Lợi Phát động khởi nghĩa Lam Sơn thì có Nguyễn Xí cùng tham gia và sau khi được mời năm 1420 Nguyễn Chích gia nhập, Khi giặc bao vây thì tác giả chỉ nhắc đến Nguyễn Chích mà không biết còn Nguyễn Xí ở trong doanh trại không. Nếu còn thì Nguyễn Xí ở đó thì Nguyễn Xí vẫn thả chim được. Nhưng chủ yếu mình đăng bài cho thấy khi xưa người ta có thi chim bồ câu, chim bồ câu giúp ít như thế nào chứ không chú trọng đến nội dung lịch sử chiến tranh!

hoang duong
06-11-12, 12:05
Bồ câu đưa thư thời gian trước có bồ câu thơ, sau đó thì nhập thêm nhiều dòng chim đua khác nữa nên bồ câu thơ hình như không còn xuất hiện nữa.

Trong thời gian chống mỹ cũng có một đội quân bồ câu đưa thư của quân giải phóng mà người ta gọi đó là đội quân "không báo".